Reliëf gevormd door wierden, kwelderruggen en dijken
Eeuwenlang hebben mens en natuur hun invloed op het landschap van Nationaal Landschap Middag Humsterland gehad. De wierden, woonheuvels die door mensenhanden werden gemaakt, steken nog steeds boven het landschap uit. Hoewel een aantal (deels) zijn afgegraven, zijn er nog altijd intacte wierden te vinden. Om zich te beschermen tegen het water en nieuwe gronden te verwerven, legden de bewoners op gezette tijden (nieuwe) dijken aan. Nog steeds zijn de dijken herkenbaar in het landschap. De kwelderruggen die door de natuur zijn gevormd, slingeren door het landschap en dragen de wegen die de dorpen met elkaar verbinden.
Blokverkavelingspatroon
De landbouwkavels in Middag-Humsterland zijn blokvormig, het gevolg van menselijk handelen. Als rond 1500 heel Middag-Humsterland is bedijkt, kan alle grond gebruikt worden voor de landbouw. Om het water goed af te voeren, worden de kronkelende natuurlijke waterlopen met elkaar verbonden door rechte sloten. Het karakteristieke blokverkavelingspatroon is ontstaan.
Zeer open landschap
Ondanks de dijken, wierden en kwelderruggen is het landschap van Nationaal Landschap Middag-Humsterland zeer open. De wierden liggen als plukjes in het landschap. Daartussen biedt het open landschap ruime vergezichten en is het mogelijk kilometers ver te kijken.